PAŃSTWOWA
KOMISJA WYBORCZA

 ZPOW-703-1443/14

Państwowa Komisja Wyborcza, w związku z licznymi wątpliwościami, wyjaśnia, co następuje.

1. W przypadku wyboru danej osoby na wójta (burmistrza i prezydenta miasta) i na radnego, wygaśnięcie mandatu radnego tej osoby komisarz wyborczy stwierdza w terminie 14 dni od dnia podania do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej obwieszczenia komisarza wyborczego o wynikach wyborów.

2. Pisemne zrzeczenie się mandatu radnego lub mandatu wójta powinno zostać złożone bezpośrednio organowi właściwemu do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu tj. komisarzowi wyborczemu. W przypadku złożenia takiego oświadczenia przewodniczącemu rady powinien on niezwłocznie przekazać je komisarzowi wyborczemu. W takiej sytuacji termin do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu biegnie od dnia otrzymania oświadczenia przez komisarza wyborczego.

3. Kandydat na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) biorący udział w głosowaniu ponownym, który uzyskał również mandat radnego, może złożyć ślubowanie radnego przed dokonaniem wyboru na wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W przypadku wyboru na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jego mandat radnego wygaśnie z mocy prawa z chwilą wyboru (art. 383 § 1 pkt 6 Kodeksu wyborczego).

4. W przypadku rady miasta na prawach powiatu, rady powiatu i sejmiku województwa, po stwierdzeniu przez komisarza wyborczego wygaśnięcia mandatu radnego komisarz wyborczy powinien pisemnie zawiadomić następną osobę z tej samej listy, która w wyborach uzyskała kolejno największą liczbę głosów, a nie utraciła prawa wybieralności o pierwszeństwie obsadzenia do mandatu. Kandydat może zrzec się pierwszeństwa do obsadzenia mandatu na rzecz kandydata z tej samej listy, który uzyskał kolejno największą liczbę głosów. Oświadczenie to powinno być zgłoszone komisarzowi wyborczemu na piśmie w ciągu 3 dni od daty doręczenia zawiadomienia o przysługującym mu pierwszeństwie do mandatu (art. 387 § 2 Kodeksu wyborczego). Pouczenie o tym powinno być zawarte w zawiadomieniu przekazanym przez komisarza wyborczego. Dopiero po upływie tego terminu (nawet jeżeli kandydat wcześniej potwierdzi chęć objęcia mandatu) komisarz wyborczy może wydać postanowienie o jego wstąpieniu w skład rady. Należy przy tym mieć na uwadze, że zgodnie z art. 384 § 1 Kodeksu wyborczego od uchwały rady i postanowienia komisarza wyborczego o wygaśnięciu mandatu radnego z przyczyn, o których mowa w art. 383 § 1 pkt 2-5 i 7, zainteresowanemu przysługuje skarga do sądu administracyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia uchwały albo postanowienia. Zatem w przypadku wygaśnięcia mandatu radnego ze wskazanych wyżej przyczyn postępowanie w sprawie wstąpienia następnego kandydata w skład rady może rozpocząć się dopiero po upływie tego terminu, a w przypadku wniesienia skargi do sądu — po uprawomocnieniu się wyroku sądu administracyjnego oddalającego skargę (por. art. 384 § 3 Kodeksu wyborczego).

5. Organy wyborcze nie są uprawnione do zajmowania stanowiska w sprawie ewentualnego wygaśnięcia mandatu radnego z powodu naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności oraz w sprawie ewentualnych urlopów bezpłatnych radnych. W sprawach tych wygaśnięcie mandatu stwierdza właściwa rada, zatem stanowisko w tym zakresie powinny zająć służby prawne danego urzędu oraz organy nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, a w szczególności wojewoda.

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej: Stefan J. Jaworski