PAŃSTWOWA

KOMISJA WYBORCZA

 ZPOW-703-113/14

INFORMACJA
o zasadach i sposobie zgłaszania kandydatów na wójta, burmistrza, prezydenta miasta w wyborach, które będą zarządzone na dzień 16 listopada 2014 r.

Ilekroć w niniejszej Informacji przywołano przepisy dotyczące wyborów do rad gmin, mają one, na podstawie art. 470 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. — Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, z późn. zm.), odpowiednie zastosowanie w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Ilekroć w niniejszej informacji mowa jest o:

1) wójcie — należy przez to rozumieć także burmistrza lub prezydenta miasta;

2) gminnej komisji wyborczej — należy przez to rozumieć także miejską komisję wyborczą.

1. Uprawnionymi do zgłaszania kandydatów na wójta są komitety wyborcze utworzone w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, które uzyskały od Państwowej Komisji Wyborczej lub od właściwego komisarza wyborczego postanowienie o przyjęciu zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego (art. 98 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. — Kodeks wyborczy  – Dz. U. Nr 21, poz. 112, z późn. zm.). W przypadku komitetów wyborczych, które uzyskały postanowienie od komisarza wyborczego, mogą one zgłaszać kandydatów na obszarze wskazanym w tym postanowieniu.

2. Kodeks wyborczy określa następujące warunki zgłoszenia kandydatów na wójta:

— komitet wyborczy może zgłosić w danej gminie tylko jednego kandydata (art. 425 § 1). W przypadku utworzenia koalicji wyborczej i powołania koalicyjnego komitetu wyborczego w celu zgłoszenia wspólnych list kandydatów komitet wyborczy partii politycznej wchodzącej w skład koalicji nie może samodzielnie zgłaszać kandydata na wójta, jeżeli w tej gminie został zgłoszony wspólny kandydat;

— kandydatem na wójta może być osoba wchodząca w skład komitetu wyborczego, w tym także pełnomocnik wyborczy i pełnomocnik finansowy, ponieważ przepisy Kodeksu wyborczego nie ustalają w tym zakresie żadnego zakazu;

— kandydat na wójta może kandydować w wyborach na wójta tylko w jednej gminie (art. 472). Kodeks wyborczy nie zakazuje natomiast jednoczesnego kandydowania na radnego i na wójta w tej samej lub innej gminie. Dopuszczalne jest także jednoczesne kandydowanie na radnego powiatu lub radnego województwa i na wójta. W przypadku jednoczesnego wyboru tego samego kandydata na radnego i na wójta, jego mandat radnego wygasa z mocy prawa (art. 383 § 1 pkt 6);

— kandydatem na wójta może być obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który:

a) najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat,

b) jest wpisany do stałego rejestru wyborców w jednej z gmin na obszarze Polski.

Z przepisów Kodeksu wyborczego nie wynika natomiast obowiązek zamieszkiwania na obszarze gminy, w której kandydat zostanie zgłoszony.

Nie może być kandydatem osoba:

a) pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,

b) pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,

c) ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu,

d) skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,

e) wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2013 r. poz. 1388).

Posiadanie praw wyborczych ocenia się na dzień wyborów. W przypadku prawomocnego skazania na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe pozbawienie prawa wybieralności następuje na czas określony okresem ewidencjonowania w Krajowym Rejestrze Karnym. Oznacza to, że osoby wobec których zapadł taki wyrok nie mają biernego prawa wyborczego, tj. nie mogą kandydować, w okresie, w którym są wpisane do ewidencji Krajowego Rejestru Karnego.

— komitet wyborczy może zgłosić kandydata na wójta pod warunkiem, że zarejestrował listy kandydatów na radnych w wyborach do rady gminy w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie. W przypadku zgłoszenia kandydata na prezydenta miasta w mieście na prawach powiatu w każdym z tych okręgów liczba zarejestrowanych kandydatów na radnych nie może być mniejsza niż wynosi liczba radnych wybieranych w danym okręgu wyborczym (art. 478 § 2).

3.  Kandydata na wójta zgłasza się do właściwej gminnej komisji wyborczej nie później niż do godz. 24.00 w dniu 17 października 2014 r.

Po dniu 17 października 2014 r. zgłoszenie kandydata na wójta jest możliwe wyłącznie w sytuacji przewidzianej w art. 482 § 1 Kodeksu wyborczego, czyli wówczas, gdy w terminie przewidzianym dla zgłoszenia kandydatów nie zostanie zgłoszony żaden kandydat albo zostanie zgłoszony tylko jeden kandydat. Gminna komisja wyborcza wzywa wówczas komitety wyborcze, poprzez rozplakatowanie obwieszczeń, do dokonania dodatkowych zgłoszeń kandydatów w terminie 5. dni od dnia ich rozplakatowania.

Ponadto pełnomocnik komitetu wyborczego lub osoba upoważniona, która dokonała zgłoszenia kandydata może do 15. dnia przed dniem wyborów zgłosić nowego kandydata, jeżeli komisja wyborcza zawiadomi pełnomocnika, iż skreśliła kandydata wskutek jego śmierci.

4. Uprawnionym do zgłoszenia kandydata na wójta w imieniu komitetu wyborczego jest pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego (zwany dalej pełnomocnikiem wyborczym) lub osoba imiennie przez niego upoważniona (art. 428 § 2). Upoważnienie powinno zawierać pełną nazwę komitetu wyborczego oraz nazwisko i imię pełnomocnika wyborczego udzielającego upoważnienia, wskazanie zakresu udzielonego upoważnienia oraz dane osoby upoważnionej. Treść upoważnienia powinna zawierać wyraźne stwierdzenie, iż osoba wymieniona w upoważnieniu —z podaniem jej nazwiska, imion, dokładnego adresu zamieszkania i numeru ewidencyjnego PESEL (w przypadku obywatela Unii Europejskiej niebędącego obywatelem polskim — numeru paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość) — została upoważniona przez pełnomocnika wyborczego do zgłoszenia, w imieniu wymienionego z nazwy komitetu wyborczego, kandydata na wójta danej gminy lub kandydatów na wójta na określonym obszarze. Zakres upoważnienia może obejmować również zgłaszanie list kandydatów na radnych, wyznaczanie mężów zaufania do obwodowych komisji wyborczych (wystawianie im stosownych zaświadczeń) oraz zgłaszanie kandydatów do terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych. Upoważnienie powinno być opatrzone datą wystawienia i własnoręcznym podpisem pełnomocnika wyborczego.

Osoba upoważniona nie może upoważniać innych osób do zgłaszania kandydatów na wójta.

Zgłoszenie, podpisane przez pełnomocnika wyborczego komitetu lub przez osobę przez niego upoważnioną do zgłoszenia kandydata, może być dostarczone gminnej komisji wyborczej osobiście przez podpisującego zgłoszenie lub przez inną osobę albo nadesłane pocztą lub kurierem.

W przypadku wysłania zgłoszenia przesyłką listową lub kurierem o dotrzymaniu terminu decyduje data wpływu zawiadomienia do gminnej komisji wyborczej (art. 9 § 1).

5. W zgłoszeniu należy wskazać:

— nazwisko i imię osoby zgłaszającej kandydata ze wskazaniem, czy zgłoszenia dokonuje pełnomocnik wyborczy czy upoważniona przez niego osoba oraz wskazaniem dokładnego adresu zamieszkania i ewentualnie numeru telefonu i adresu e-mail osoby dokonującej zgłoszenia;

— nazwę komitetu wyborczego, w którego imieniu dokonywane jest zgłoszenie kandydata ze wskazaniem adresu jego siedziby;

— określenie na jaką funkcję zgłaszany jest kandydat np. „na Wójta gminy ................................”;

                                                                                                                                                        ^(nazwa)

— nazwisko, imię (wszystkie imiona zgodnie z danymi zawartymi w ewidencji ludności), wiek (w latach, nie data urodzenia),wykształcenie i miejsce zamieszkania (nazwa miejscowości, ale nie pełny adres) kandydata na wójta (art. 479 § 1). Wykształcenie kandydata należy określić, podając poziom wykształcenia (podstawowe, średnie, wyższe) i ewentualnie kierunki (ekonomiczne, techniczne, rolnicze, humanistyczne), a nie przez podawanie tytułów np. inż. budownictwa lądowego, dr ekonomii, technik mechanik.

Przy nazwisku kandydata należy obowiązkowo wymienić nazwę lub skrót nazwy partii politycznej, której kandydat jest członkiem (nie więcej niż 45 znaków drukarskich, wliczając spacje). Przy nazwisku kandydata, który nie należy do żadnej partii politycznej należy obowiązkowo umieścić adnotację „nie należy do partii politycznej”.

Ponadto zgłaszający może wnosić, by przy nazwisku kandydata umieścić adnotację „popierany przez ...............................................” wymieniając nazwę lub skrót nazwy tylko jednej partii politycznej lub organizacji społecznej, która popiera kandydata (nie więcej niż 45 znaków drukarskich, wliczając spacje). Poparcie kandydata powinno być potwierdzone pismem właściwego statutowego organu danej partii lub organizacji, które należy dołączyć do zgłoszenia kandydata (art. 426 § 6). Wniosek o takie oznaczenie kandydata może być zawarty w zgłoszeniu lub w odrębnym piśmie; zgłoszenie tego wniosku wraz z załączonym potwierdzeniem organu statutowego partii lub organizacji możliwe jest wyłącznie w czasie zgłaszania kandydata. Potwierdzenia poparcia może dokonać również terenowy organ statutowy partii lub organizacji, jeśli jest do tego uprawniony na podstawie statutu partii lub organizacji albo otrzymał pisemne upoważnienie od właściwego organu statutowego. Oznaczenie kandydata zgodnie ze zgłoszonym wnioskiem będzie uwzględnione na urzędowych obwieszczeniach o zarejestrowanych kandydatach na wójta;

— numery okręgów, w których komitet wyborczy zarejestrował listy kandydatów na radnych do rady gminy.

Przykładowy wzór zgłoszenia kandydata na wójta stanowi załącznik nr 1 do informacji.

6. Do zgłoszenia kandydata należy dołączyć:

— postanowienie (kopię) o przyjęciu zawiadomieniu o utworzeniu komitetu wyborczego przez Państwową Komisję Wyborczą lub właściwego komisarza wyborczego;

— dokument stwierdzający ustanowienie pełnomocnika wyborczego z podaniem jego nazwiska i dokładnego adresu zamieszkania oraz numeru ewidencyjnego PESEL;

Dołączenie dwóch powyższych dokumentów nie jest jednak obowiązkowe, gdyż terytorialne komisje mają potwierdzenie faktów z nich wynikających w systemie informatycznym wspierającym pracę organów wyborczych.

— upoważnienie wystawione przez pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego do zgłoszenia kandydata, jeżeli zgłoszenia kandydata dokonuje osoba przez niego upoważniona (zob. pkt 4);

— ewentualny wniosek o oznaczenie kandydata nazwą lub skrótem nazwy popierającej partii lub organizacji społecznej, jeżeli wniosek ten nie został zawarty w treści zgłoszenia;

— pismo organu statutowego partii politycznej/organizacji społecznej potwierdzające poparcie dla kandydata, jeżeli osoba zgłaszająca wnosi o oznaczenie kandydata wskazanym poparciem partii lub organizacji (zob. pkt 5);

— pisemne oświadczenie kandydata o wyrażeniu zgody na kandydowanie w wyborach do danej rady zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r. oraz o posiadaniu prawa wybieralności na wójta.

Oświadczenie powinno zawierać: wskazanie funkcji, na którą kandydat wyraża zgodę na kandydowanie oraz nazwy komitetu wyborczego, z którego zgłoszenia kandydat zgadza się kandydować, imię (imiona), nazwisko, nazwisko rodowe, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo oraz numer ewidencyjny PESEL kandydata, a także wskazanie jego przynależności do partii politycznej lub stwierdzenie, że nie należy do partii politycznej. W zgodzie na kandydowanie kandydat powinien podać także adres zamieszkania. Zgodę na kandydowanie kandydat opatruje datą i własnoręcznym podpisem (art. 479 § 2 pkt 1); Przykładowy wzór zgody na kandydowanie stanowi załącznik nr 2 do informacji;

— oświadczenie kandydata — obywatela polskiego urodzonego przed dniem 1 sierpnia 1972 r. w przedmiocie pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z tymi organami w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. 

Oświadczenie składa się według wzoru stanowiącego załącznik Nr 1a do ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów — art. 479 § 2 pkt 2. Kandydat, który nie pracował albo nie pełnił służby albo nie był współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. wypełnia tylko pierwszą stronę części A formularza oświadczenia lustracyjnego, pozostawiając puste (niewypełnione) pozostałe strony. Prawidłowe wypełnienie polega na podaniu wymaganych informacji o charakterze osobowo-ewidencyjnym oraz podkreśleniu właściwej treści oświadczenia (np. nie pracowałem/nie pracowałam, itd.)

Kandydat, który odpowiednio pracował, pełnił służbę lub był współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. wypełnia następną stronę części A formularza oświadczenia lustracyjnego oraz część B.

Wzór oświadczenia lustracyjnego stanowi załącznik Nr 3 do informacji.

Jeżeli kandydat uprzednio złożył oświadczenie według wskazanego wyżej wzoru, zamiast oświadczenia składa informację o złożeniu oświadczenia, według wzoru stanowiącego załącznik Nr 2a do powołanej ustawy.

Wzór ten stanowi załącznik Nr 4 do informacji.

Z obowiązku złożenia oświadczenia lustracyjnego lub informacji o złożeniu oświadczenia zwolnieni są kandydaci urodzeni 1 sierpnia 1972 r. i później.

7. Po dokonaniu zgłoszenia zmiana kandydata jest niedopuszczalna (art. 428 § 4), chyba, że gminna komisja skreśliła zarejestrowanego kandydata, a nie upłynął jeszcze termin zgłaszania kandydatów na wójta.

Wyjątek przewidziany jest w art. 483 § 2 Kodeksu wyborczego, zgodnie z którym w przypadku gdy nazwisko kandydata skreślono z na skutek jego śmierci, gminna komisja wyborcza zawiadamia pełnomocnika wyborczego lub osobę, która dokonała zgłoszenia kandydata o możliwości zgłoszenia nowego kandydata. Zgłoszenie kandydata w tym trybie może nastąpić najpóźniej w dniu 3 listopada 2014 r.

8. Tryb przyjmowania zgłoszeń przez gminną komisję wyborczą, sposób dokonywania kontroli poprawności zgłoszenia i rejestracji kandydatów regulują art. 429-433, art. 480, art. 482 i art. 483 Kodeksu wyborczego. Od uchwał gminnej komisji wyborczej, o których mowa w art. 430 i art. 431 Kodeksu wyborczego zgłaszającemu służy prawo odwołania do komisarza wyborczego, w terminie 3 dni od dnia doręczenia uchwały gminnej komisji wyborczej (art. 432 § 1). Na postanowienie komisarza wyborczego uznające odwołanie za nieuzasadnione osobie zgłaszającej przysługuje prawo wniesienia skargi do Państwowej Komisji Wyborczej w terminie 3 dni od daty doręczenia postanowienia komisarza wyborczego (art. 432 § 2).

9. Nadzór nad przestrzeganiem prawa przez gminne komisje wyborcze sprawuje właściwy komisarz wyborczy, który rozpatruje skargi na działalność tych komisji wyborczych, udziela komisjom wyjaśnień oraz uchyla uchwały komisji podjęte z naruszeniem prawa lub niezgodnie z wytycznymi Państwowej Komisji Wyborczej (art. 167 § 1 pkt 1, 4 i 7 oraz § 2).

— * —

W załącznikach do niniejszej „Informacji” Państwowa Komisja Wyborcza zamieszcza, do wykorzystania pomocniczo, wzory dokumentów związanych ze zgłoszeniem kandydata na wójta. Można także skorzystać z edytora dokumentów, który zostanie udostępniony na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej www.pkw.gov.pl. W takim przypadku należy wypełnić formularz oraz wydrukować gotowe dokumenty, które po podpisaniu dostarcza się do właściwej gminnej komisji wyborczej.

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej: Stefan J. Jaworski